Almanya’da Enerji Santrali Kuran Türk
İşte klasik bir başarı öyküsü daha. Kendi harçlığını kazanma isteği ve küçük yaşlarda girilen iş serüveni. Üniversite okurken aynı zamanda çalışabilmek için gece bölümünü tercih eden bir girişimcinin hikayesini yazmak istiyoruz.
Fahrettin Tanınmış soyadının aksine kamuoyunda pek fazla tanınan bir isim değil. Yıldız Teknik Üniversitesi Elektronik bölümünden mezun olunca iki yıl Türkiye Elektrik Kurumu’nda (TEK) çalışmış. Ticarete ise zücaciye dükkanı açarak adım atmış. Bina ve fabrikaların elektrik tesisat işleri derken sanayiye yönelmiş. Beton elektrik direkleri üretimi yapan bir fabrikayı satın almış. İşler büyümüş ve bugün üç şirketi olan Senas Group ortaya çıkmış.
Ama tüm bunların dışında bizim asıl ilgimizi çeken Tanınmış’ın son projesi oldu. Tanınmış kısa süre önce Almanya’da enerji yatırımı yapan ilk Türk olarak bir anlamda tarihe geçti. Almanya’nın Berlin eyaletine bağlı Cottbus bölgesinde 1 MW (megavat) kurulu güce sahip güneş santrali kuran Senas Group, bu proje için 3.6 milyon euro’luk yatırım yaptı.
İLK RES’İN KURUCUSU
Aslında Senas Group enerji alanında da öne çıkan bir isim. Türkiye’nin ilk rüzgar santrali olan Bozcaada RES’in kuruluşunda da Senas’ın imzası var. Mühendis kökenli olan ve bu yüzden enerjiye yıllardır zaten aşina olan Tanınmış, yenilenebilir enerji alanına büyük bir potansiyel olduğunu söylüyor. Türkiye’nin güneş açısından ciddi potansiyeline rağmen güneş enerjisiyle ilgili yasal altyapısının bulunmadığını hatırlatan Tanınmış, “Bu yüzden yatırım için Almanya’yı tercih ettik. Bu ülkede yatırıma vesile olansa Almanya’da enerji projeleri geliştiren Godd Enerji’nin sahibi Dursun Yiğit oldu” diyor.
2008 yılında Münih’te bir enerji fuarında tanışan Tanınmış ve Yiğit, işbirliği yapma kararı almış. Bunun için Sungast adıyla ortak bir şirket kuran ikili, yer olarak da rüzgar ve güneş yatırımlarının yoğunlaştığı Cottbus bölgesini tercih etmişler. Çünkü Cottbus, güneş ve rüzgar açısından en verimli bölge durumunda. Almanca adıyla Energie Region Lausitz bölgesi, yenilenebilir enerji yatırımlarına ciddi teşvikler veriyor. Bunlar arasında kilovatsaati (KWh) 30 sentten (euro cent) 20 yıl boyunca alım garantisi, vergi indirimi ve proje finansmanı dikkat çekiyor.
SURİYE VE ARNAVUTLUK…
Sungast, Almanya da yatırım kararının ardından 2 ay 10 gün gibi kısa bir sürede santralini açarak elektrik üretimine başlamış. Grup bünyesindeki Sena Enerji, bir taraftan Almanya’daki yatırımını zaman içinde büyütmeyi hedeflerken, diğer ülkelerde de enerji yatırımları yapacak. Örneğin Arnavutluk, Suriye, Gürcistan ve Türkmenistan’da araştırmalar yapıyor. Fahrettin Tanınmış, Türkmenistan hükümetinin talebi üzerine 12 MW’lik güneş enerjisi projesi hazırladıklarını söylüyor.
Bu arada Senas Group’un Türkiye’de 135 MW’lik iki rüzgar enerjisi lisansı için başvurusu var. 65 MW’si Çınarcık Esentepe’de, 67.5 MW’si de İzmit Kandıra’da hayata geçirilecek.
Senas Group; inşaat, enerji ve havacılık alanında faaliyet gösteriyor. 2009 yılı itibariyle 50 milyon dolar ciroya ulaşmış durumda. İnşaatın grubun amiral gemisi olduğunu belirten Tanınmış, “Para kazanmak için inşaat yapıyoruz. İdeallerimizi gerçekleştirebilmek içinse enerji yatırımına giriyoruz. Hobimiz olduğu için de havacılık işine girdik” diyor. Ağır sanayi inşaatlarıyla bu sektörde kendilerini ispat ettiklerini söyleyen Tanınmış, sözlerini şöyle sürdürüyor:
‘Biz 200 bin metrekarenin üzerinde lojistik depo inşaatı yaptık. MNG ve DHL gibi lojistik devlerine depolar inşa ettik.’
Senas, kendi kullanımı için de Gebze OSB’de 30 bin metrekarelik bir depo inşa ediyor. Deponun her türlü ihtiyaca cevap verecek şartlara sahip olacağını dile getiren Tanınmış, inşaat maliyetinin ise 25 milyon dolar civarında olacağı bilgisini veriyor.
HAVACILIK MERAKI
Fahrettin Tanınmış’ın en büyük hobisi uçmak. Uçak kullanmayı çok seviyor. Bu konuda lisansı bile var. Tanınmış’ın uçuş merakı ve uçaklara ilgisi, Senas Group’un havacılık sektörüne girmesinde önemli rol oynamış. 2008 yılında kurulan İda Havacılık, havaalanı işletmeciliği, hava fotoğrafçılığı, gezi uçuşları, hava taksi, pilot eğitimi ve uçak filo kiralama operasyonlarında faaliyet göstermeyi hedefliyor.
1.5 milyon dolarlık yatırımla aldığı 4 eğitim uçağını sivil havacılık okullarına kiralayan İda Havacılık’ın hedefleri arasında 1.5 yıl içerisinde bir sivil havacılık okulunu hayata geçirmek de var. İda, kuracağı sivil havacılık okuluyla sadece Türkiye değil Irak, Suriye, Ürdün gibi Ortadoğu ülkeleri için de deneyimli pilot yetiştirmeyi amaçlıyor.
***
“Ağaoğlu’nu enerjiye ben soktum”
Senas Group, EPDK’dan lisans izni beklediği iki RES projesini Ağaoğlu İnşaat’ın sahibi Ali Ağaoğlu ile ortak gerçekleştirecek. Tanınmış, Ağaoğlu’nun özellikle finansman konusunda kendi projelerine destek sağlayacağını da belirtiyor.
Ağaoğlu’nun şu ana kadar yaptığı tüm enerji yatırımlarında proje danışmanlığı hizmetinde bulunduğunu kaydeden Tanınmış, “İstanbul da toplamda 135 kWh gücünde iki rüzgar enerji santral lisansımız var. Üç yıldır yasanın çıkmasını bekliyoruz. Bu projede yer alması için Ali Ağaoğlu ile ortaklık kurdum. Ağaoğlu nu enerji sektörüne girmeye ikna eden de benim” diyor.
***
“750 bin kişilik istihdam yaratılabilir”
Senas Group’un Almanya’daki yatırımında ortaklık yapan Godd Enerji’nin sahibi Dursun Yiğit ise aslında bir televizyoncu. Almanya’da TV1 adıyla 1985 yılından 2008’e kadar medya sektöründe faaliyet göstermiş. Bu tarihte televizyon şirketini satarak Godd Enerji’yi kurmuş. Yenilenebilir enerji projeleri geliştiren şirket, yatırımcıya A’dan Z’ye tüm konularda danışmanlık yapıyor. Tüm bürokratik işlemleri önceden gerçekleştiriyor. Altyapıyı hazır hale getiriyor.
Godd Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Dursun Yiğit, Türkiye’de güneş alanında bir düzenleme bulunmadığına dikkat çekiyor. Ve YEK’in (Yenilenebilir Enerji Kanunu) halen çıkmadığını hatırlatıyor. Yiğit, “YEK’in çıkması durumunda 300-500 MW arasında yatırım yapabilecek konumdalar. Bu, yılda 9 milyar euro yatırım demek. Çünkü şu anda pazar aranıyor. İspanya, İtalya, Almanya pazarları doydu. Türkiye’nin güneşi çok iyi. Minimum 750 bin kişiye istihdam yaratılabilir” diyor.
***
100 bin euro ile risksiz yatırım
Berlin yakınındaki Cottbus enerji bölgesi (Energie Region Lausitz), Brandenburg eyaletine bağlı. Eyalet yönetimi burayı coğrafi konumu ve ikliminden dolayı rüzgar ve güneş yatırımları için üs olarak ilan etmiş. Bölgedeki yatırımları organize eden Alman Enerji Birliği Başkanı Micheal Ohme’nin verdiği bilgiye göre, Almanya’da güneş yatırımlarına ciddi teşvikler söz konusu. Güneşten elektrik üretimine 20 yıl boyunca binaların çatılarında olursa 30, yerde olursa 25 sent alım garantisi veriliyor. Bankalar ise yatırım maliyetinin 3’te 2’si kadar finansman sağlıyor. Bunun için herhangi bir ipotek istenmiyor.
Ohme, “Türk yatırımcıları buraya davet ediyoruz, elimizde beş yıl boyunca uygulanacak hazır projeler var. Yapılan yatırım da 10 yıl boyunca vergiden muaf” diyor.
Türk girişimcilere yol göstermesi açısından bir örnek vermek gerekirse, bölgede en düşük proje 100 kWh. Bu da yaklaşık 350 bin euro’luk yatırım gerektiriyor. Ancak bu işe girmek için 100 bin euro’luk ilk sermaye yeterli. Kalanını Almanya’daki kuruluşlardan temin etmek mümkün. Yatırımın riski de yok. Çünkü projeye kredi bulmadan önce bilirkişi raporu isteniyor. Bir kez kredi alırsanız, geri ödeme konusunda hiçbir sıkıntınız olmuyor. www.yesilekonomi.com / 01.12.2010
