Rüzgar enerjisi Bakan ile EPDK yı birbirine düşürdü ...

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, iki senedir bekleyen rüzgâr santralı başvurularına yönelik çalışmayı bu yıl sonuna kadar tamamlayacakları yönündeki sözünü tutamayacak. Yıldız, Referans a geçen ay yaptığı açıklamada, özel sektöre hak vermiş ve çözüm için başvuruları eleyeceklerini açıklamıştı. Ancak eleme yöntemine Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) izin vermeyince bir anlamda rüzgâr tersine döndü.

Bakanlık, 78 bin MW lık başvuruları ek maliyet olmaması için iletim şebekesinin durumuna göre düzenleyerek bazı elemeler yaptı ve 28 bin MW a düşürüldü. Ancak EPDK buna izin vermeyen bir karar yayımlayarak bakanlığın önüne geçti. Bir yılda tamamlanan çalışma şimdi baştan ele alınacak. Kasım-aralık döneminde yeni yol haritasının belirlenerek, ocakta birden fazla başvurunun olduğu yerlerde ilk ihaleye çıkılması hedefleniyor. EPDK nın kararıyla TEİAŞ 100-150 milyon dolarlık ek iletim yatırımı yapmak zorunda da kalacak. Bu durum bakanlığın 2010 bütçesini zorlayacak. Bakanlık ile EPDK karşı karşıya gelirken özel sektörse her iki tarafa da 2 yılda sorunun çözmemesinden dolayı kızgın. Bazı yatırımcıların yabancı ortaklarıyla yollarının ayrıldığı, bazılarının ise yatırımdan vazgeçme noktasına geldiği öğrenildi.

Süreç sil baştan başlayacak ...

TEİAŞ, başvuruları iletim kısıtlarına göre değerlendirirken bazı yatırımcılardan kurulu güçleri aşağıya çekmelerini yani yatırımları küçültmelerini istedi. Edinilen bilgiye göre yatırımcılar buna karşı çıktı. Ek iletim yatırımına ihtiyaç olmaması için de bazı başvurular sorunsuz bölgelere yönlendirildi. Bu durum ihale yöntemiyle seçim yapılacak çoklu başvuruların tablosunu da değiştirdi. EPDK ise özel sektörün şikâyetlerini göz önüne alarak bir kurul kararı yayımladı. Buna göre TEİAŞ ın lisans başvurusu kapsamında talep edilen bağlantı noktalarını ele alarak değerlendirme yapmasını talep etti. Bu nedenle 1 yıllık çalışma da boşa gitti.

Bakanlık, EPDK nın çalışmaya başlamadan önce değil de bittikten sonra böyle bir karar almasını eleştirdi. Bu durum iki tarafın arasını açarken, özel sektör her iki kesime de kızgın. Sektör temsilcileri EPDK nın ilk etapta, TEİAŞ ın yaptığı ve yönlendirme içeren ilk çalışmaya sadık kalınmasını kendilerinden istediğini belirterek, sil baştan sürece başlanmasını eleştirdi. Sektör temsilcileri, TEİAŞ ın güç tahsisinde illere göre değerlendirme yapıyor olmasına da karşı çıkarak, yanlış değerlendirme yapıldığını ve verilmesi gerekenden daha az güç tahsisi yapıldığını ifade ederek yatırımcıların küçültülmesini eleştirdiler.

Yeni yol haritası belirlenecek ...

Rüzgâr başvurularında değişen şartlara uygun olarak kasım-aralık döneminde yeni bir yol haritası belirlenerek ocakta çoklu başvuruların ihalesine başlanmasına çalışılacak. TEİAŞ ın gelecek günlerde yarışma ilanını yayımlaması bekleniyor. TEİAŞ, çoklu başvurulardaki ihale başvuruları yapıldıktan sonraki 1 aylık süreçte, başvurulara yönelik değerlendirmesini sunacak. TEİAŞ iletim kısıtları açısından değerlendirme yapacakken, EPDK da teknik açıdan inceleme yapacak. Her iki kurumun onayına göre ihaleye girebilecekler belirlenecek. Yatırımcılar bunca gecikmeden sonra ihalelere yeni yılda başlanabileceğine kesin gözüyle bakamıyor. Bu nedenle, özel sektör EPDK ve bakanlığın her ikisine de kızgın. Türkiye nin yenilenebilir enerji yatırımlarına ise Avrupa Birliği (AB) üyeliği ve arz güvenliği açısından bir an önce başlaması gerekiyor.

SÜREÇ NASIL GELİŞTİ ...

* EPDK, 1 Kasım 2007 de rüzgâr santralı kurmak isteyen yatırımcılardan toplam 78 bin MW kurulu gücünde 752 başvuru aldı. Özel sektör, 500 milyon TL yi bulan teminat sundu.

* İletim sistemi bu kadar başvuruyu kaldırma konusunda yetersiz kaldı. Bazı bölgeler için birden fazla başvuru da gelince eleme yöntemi aranmaya başlandı.

* Seçim için ihale yapılması ve en yüksek iletim bedeli verene hak tanınması kararlaştırıldı. 15 ay sonra EPDK, TEİAŞ a hangi trafo merkezine ne kadar güçte rüzgâr santralı bağlanabileceğini sordu.

* TEİAŞ 2009 Şubatı nda çalışmasını tamamladı, trafo merkezi olmayan, iletim sisteminin yetersiz olduğu bölgelere gelen talepleri sorunsuz bölgelere yönlendirince çoklu başvurular da arttı.

* EPDK, özel sektörün isteğine göre değerlendirme yapılmasını istedi. Bakanlık ise EPDK nın fikir değişikliğine çalışma başlamadan önce değil de sonunda yaptığı için tepkili.

* TEİAŞ ek iletim yatırımı yapmaktan da kaçamaz oldu. İlk belirlemelere göre tekli ve çoklu başvuruların tamamı için bin kilometrenin üzerinde iletim yatırımı ihtiyacı var.

* 1 kilometrelik iletim yatırımının maliyeti ise 100-150 bin dolar. Bu nedenle bakanlığın en az 100-150 milyon dolara ihtiyacı olacak.

(*) Lisans alma öncesindeki işlemler

www.referansgazetesi.com / haber / 20 Ekim 2009