Güneş santrali için tek tek ölçüm talebi 50 milyon liraya mal olacak.
Enerji Bakanlığı nın güneş enerjisi santrali (GES) lisansı almak isteyen bütün yatırımcılardan ayrı ayrı güneş ölçümü istemesi sektörü şoke etti. Santral kurulması düşünülen araziye gelen güneş ışığıyla ilgili değerlerin her yatırımcıdan istenmesi milyonlarca Euro luk ölçüm krizini doğurdu. Ölçüm için yurtdışına yaklaşık 50 milyon doların gideceği tahmin ediliyor.
ALTERNATİF enerji kaynakları üzerinde çalışan Türkiye, güneş enerjisi üretimine geçmeye hazırlanıyor. Güneş enerji santralleri (GES) kurulması ile ilgili süreç devam ederken önümüzdeki yılın haziran ayında lisans verilmeye başlanacak. Ancak içten içe sektörde milyonlarca Euro luk bir kavga yaşanıyor. Tartışmanın tarafları ise Enerji Bakanlığı ile özel sektör. Sebebi; lisans almak isteyen bütün yatırımcılardan ayrı ayrı güneş ölçümü , yani santral kurulması düşünülen araziye gelen güneş ışığıyla ilgili değerlerin istenmesi. Bu da başta Almanlar olmak üzere sadece yabancı firmalar tarafından yapılıyor. Her bir ölçümün fiyatı 10 bin Euro civarında. Sadece iki firmaya üretim lisansı verilebilecek bir noktaya 100 başvuru olsa, bunların hepsi ayrı ayrı ölçüm yaptıracak. Tanesi 10 bin Euro dan 1 milyon Euro harcanacak. Sonuçta sadece iki kişiye izin çıkacak, geriye kalan 98 firma boşuna para harcamış olacak. Bu başvuru sayısının daha da artabileceği belirtiliyor.
Türkiye genelinde 27 ayrı bölgeye santral kurulacağı ve trafolara göre sayının 54 e kadar çıkabileceği göz önünde bulundurulduğunda sadece ölçüm için yurtdışına çıkacak para 50 milyon Euro yu geçecek. Bu da ortalama 45 santral parası demek. Yani, ölçüm için yurtdışına ödenecek para ile aşağı yukarı Türkiye ye kurulacak santrallerin parası aynı. Enerji Bakanlığı yaptığı hatanın farkına vardı, bunu resmi yazılarına da yansıttı ama çıkış için formülde zorlanıyor. "Güneş bizim ama enerjisi yabancılara gidecek. Buradan kim, ne çıkar sağlıyor?" diye tepki gösteren sektörün çözüm önerisi ise şöyle: "Devlet, ölçümleri kendisi yaptırır. Santral kurulacak noktaları belirler ve ihaleye çıkar. Lisansı almayı başaranlardan da bu ölçüm masrafını tahsil eder." Enerji Bakanı Taner Yıldız imzasıyla EPDK ya gönderilen 20.7.2012 tarihli yazıda, "Tamamı yurtdışından gelen ölçüm ekipmanları ile aynı sahada farklı firmalar tarafından yapılabilecek başvurular için ayrı ayrı ölçümün zorunlu tutulması ülke kaynaklarının verimsiz kullanılmasına sebep olacak ve teknik açıdan açıklanamaz bir durum ortaya çıkabilecektir." deniliyor. Bununla ilgili tedbirlerin alınması isteniyor. Fakat bizzat Enerji Bakanlığı nca hazırlanan mevzuat, buna engel teşkil ediyor. Çünkü ayrı ayrı ölçümü zorunlu tutan, yayımlanan tebliğler. Taner Yıldız ın söz konusu yazısıyla bakanlık kendi kendini tekzip etmiş oldu. Firmalar ise şaşkın. Sektör temsilcileri, "Güneş teknolojisi Almanlara aittir. Elektrik enerjisinin yüzde 10 unu buradan karşılıyorlar. Orada güneş bile yok ama ölçüm zorunluluğu bulunmuyor. Türkiye de zaten güneşin âlâsı var, bir daha ölçüm yapmanın anlamı ne? Dünyanın parası gidecek." şikâyetinde bulunuyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü bir ölçüm tebliği yayımlayarak standartları belirledi. Fakat onu şu anda Türkiye de yapabilecek bir kuruluşun olmadığı belirtiliyor. Bu da yabancı firmalara mahkûm olunacağı anlamına geliyor. Zaman ın konu hakkında görüşlerine başvurduğu Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı sorulara cevap vermedi.
GES lerle ilgili bir diğer tartışma da yapılacak santrallerin toplam üreteceği elektrik miktarının 600 megavatla sınırlandırılmış olması. Türkiye de üretilen toplam elektrik enerjisi 55 bin vat civarında. Bunun yaklaşık 25 bini yani yarıya yakını doğalgazdan üretiliyor. GES ler için belirlenen limitse toplamın yaklaşık yüzde 1 i seviyesinde. AHMET DÖNMEZ - ANKARA
www.zaman.com.tr
24 Ağustos 2012
